غریب قریب
غریب قریب
اولین چیزی که جذبم کرد همین اسم بود . غریب قریب و اینکه موضوعش امام رضای جااااانه!
دومین جاذبه ی کتاب طراحی جلد قشنگشه . کار آقای مجید زارع !
جلد سه بعدی و ترکیب رنگ قشنگ ! ترکیب مقوا و چرم!
غریب قریب - نوشته ی سعید تشکری انتشارات کتابستان معرفت قم
اما داستان غریب قریب !
داستان ساخته شدن حرم امام رضا در دوره های تاریخی مختلف. داستان دشمنی ها و دوستی ها با صاحب حرم و حرمش . داستان ویرانگران و آباد کننده های آن . داستان کسانی که نسل اندر نسل عاشق به دنیا آمده اند و روزگارشان را با کاشی کاری و خطاطی و خدمت به این آستان خوش کرده اند و داستان کسانی که به قهر آمدند و نمک گیر شدند . داستان ساخته شدن حرم در دوره ی نوغانیان، سامانیان، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، چنگیزی‌ها، ایلخانان، تیموریان، صفویان، افشاریان و قاجار
بخش یکم سرای حبیب
خلاصه ای از زندگی امام رضا از حرکت از مدینه تا شهادت از زبان خود حضرت
« اینجایم؛ به تماشا، به وداع با دیارم، دیار پدرم و پدرانش. و مادری که خواست کسی نداند مدفنش کجاست؛ زهرای مرضیه، بانوی دو عالم. حرم جدم و مسجد النبی را دیگر نخواهم دید و بقیع را.بی‌رضایت، رضا را به سفر می‌برند. مردمم را دوست دارم، همان گونه که آنها مرا. برایم مهربانند. نه در این دیار که در همه بلاد مسلمین، مردم به من مهربانند. اما آنان که مرا به مرو خواسته، نه به مهر، که به جبر مرا می‌برد، به ولایت.و من از شهرم، کوچه هایش، یادگارانی که در این خاک خفته‌اند و از دلبستگی‌هایم جدا می‌شوم. پیکی برای بردن من به خراسان آمده است. مدینه! شهر پیامبر خدا، وداع... »
2- نوغانیان
داستان رسول رنگرز که به وصیت پدر با کاروانی همراه می شود تا ارث پدر را از شمال ایران به توس برساند . رسول عاشق دختر نوغانی می شود .
اما نوغانی ها جز به نوغانی آنهم به مهری سنگین که در دم ستانده میشود دختر نمی دهند ...
رسول بقعه ی امام را سفید می کند . بقعه ای که هارونیه خوانده می شود و ...
◊
3- سامانیان
داستان عبدالرزاق و خواب زنان سبزپوشی را می بیند که از او اذن ورود و ماندن در سناباد می خواهند . عبدالرزاق از جانب سامانیان والی توس می شود . رکن الدین دیلمی سکه ها و هدایایی برای او می فرستد تا محبت و ارادتش را به امام آشکار کند. نام بقعه را از هارونیه به مشهدالرضا تغییر می دهد . داستان آمدن ابن حوقل مورخ مشهور به توس و جمع کردن هنرمندان و شاعران و معماران و کاتبان و ...
◊
4- غزنوی ها
داستان گرفتار شدن سلطان محمود غزنوی در طوفان و رفتنش به بقعه ی امام و خواب او درباره ی ویران شدن حرم توسط پدرش سبکتکین . ماجرای پیرزنی که داستان حمله ی سبکتکین و ممنوعیت زیارت را به یاد دارد . خواب محمود از غضب پیامبر و اشاره اش به ویرانی حرم حضرت رضا علیه السلام و دستور بازسازی حرم و ساخت مسجد و کاروانسرا
◊
5- سلجوقی ها
بیماری لاعلاج پسر سلطان سنجر و ساخت شکارگاه برای او . داستان انوشیروان زرتشتی تاجر اصفهانی و بیماری برصش و وقف اسب برای حرم امام
شفای پسر سلطان سنجر . ماجرای دستور لعن خاندان پیامبر در منابر و ممنوعیت زیارت توسط عبدالملک وزیر طغرل بیگ سلجوقی و ابوطاهر قمی وزیر سلطان سنجر و بازسازی حرم
◊
6- خوارزمشاهی ها
قصه ی ظلم سلطان محمد خوارزمشاه از زبان هنرمندان . قصه دستور محمد خوارزمشاه به بازسازی حرم و قتل عام مردم نیشابور به جرم نبودن اسم ابوبکر در میان آنها . و شکستش از چنگیز و گریزش از بلخ تا نیشابور و مشهدالرضا و ویرانی شهرهایی که سلطان محمد خوارزمشاه به آنها می گریخت توسط لشگر چنگیز که در پی اش بودند .
◊
7- چنگیزی ها
داستان سید یوسف و پسرخوانده اش سید علی . معصومه سادات و فاطمه و مهیار و مسلم . حمله ی چنگیزیان به توس . نجات فاطمه از دست مغولان و مرگ سید علی . داستان انگشتر عقیق و نشان مِهر رضا که تا آخر کتاب دست به دست و نسل به نسل خواهد گشت .
کشته شدن داماد چنگیز در نیشابور و حمله ی دختر چنگیز به نیشابور و توس و اسارت فاطمه و رفتن به قراقروم چین و مرگ همه ی خانواده به جز مسلم .
قصه ی عزیز شدن فاطمه نزد ملکه ترکیناخاتون و دستور بازسازی حرم و پس گرفتن انگشتر عقیق از گرکوز مغول و سپردن به مسلم ...
◊
8- ایلخانان
آمدن هلاکو برای فتح ایران و ماجرای برج دوازده دریچه ی زادک توس و انتخاب خواجه نصیر توسی به وزارت توسط هلاکو
قصه ی مسلمان شدن غازان خان کنار حرم . بازسازی بیشتر حرم به دستور غازان خان . قصه ی اولین شیعه از خاندان چنگیز صد سال بعد از او ، الجایتو، سلطان محمدخدابنده و رسمی شدن مذهب تشیع در ایران
◊
9- تیموری ها
ماجرای زیارت غیاث الدین و همسر بیمار و دختر نوجوانش گوهرشاد . قصه ی لقمه ی نان و ماست نذری پیرزنی در مشهد و نذر گوهرشاد برای ساختن خانه ای کنار بقعه . نذر بودن و آمدنش بارها و بارها پیش امام. داستان تیراندازی و سوارکاری گوهرشاد نوجوان در سمرقند در حضور تیمور .بازدید از مسجد سمرقند . قتل عام مردم توس توسط میرانشاه پسر تیمور .
داستان ازدواج گوهرشاد و شاهرخ پسر تیمور و ماجراهای گوهرشاد با تیموریان . حمله ی تیمور به شیراز و بخشیدن هنرمندان و بردن قوام الین هنرمند شیرازی و چندین نفر از هنرمندان به سمرقند. مرگ تیمور در سرمای چین و ساخت مقبره ی تیمور توسط قوام الدین در سمرقند . جنگ قدرت بعد از تیمور .داستان سفرگوهرشاد برای ادای نذر و ساخت مسجد کنار بارگاه امام رضا .
قصه ی ساخته شدن مسجد پیرزن . مسجدی در حیاط و صحن مسجد گوهرشاد . پیرزنی که حاضر به فروش خانه اش برای ساخت مسجد گوهرشاد نمی شد .
ماجرای اسم گوهرشاد برای مسجد و ناراحتی شاهرخ و خوابیدن کار ساخت و ساز . و ناراحتی قوام الدین از همسرش و بقیه و رفتنش به هرات . بازگشت قوام الدین و ساخت مسجد گوهرشاد ، ساخت مدرسه ی پریزاد توسط ندیمه ی گوهرشاد. ساخت ایوان علیشیر و آوردن آب چشمه ی گیلاس از رادکان به حرم و ...
◊
10- صفوی ها
حمله ی شیبک خان ازبک به خراسان و منع زیارت زنان و ممنوعیت خواندن قرآن در حرم و غارت حرم و ممانعت از بازسازی آن
آمد و رفت شاه اسماعیل و بعدها شاه طهماسب صفوی به حرم و حمله های متعدد شیبک خان به مشهد در نبود شاه صفوی درمشهد . شکست شیبک خان ازبک از شاه طهماسب . ساخت صحن در گرداگرد حرم و مطلّا کردن گنبد امام رضا
قصه ی ضعف حکومت صفوی و حمله ی عبدالمومن ازبک به مشهد و غارت و کشتار مردم حتی در حرم وقتی شاه عباس اسیر قزلباشها بود.
آمدن شاه عباس و شیخ بهایی به مشهد و دستور بازسازی حرم . دستور شاه عباس به بازگرداندن ده برابری هر آنچه در ده سال گذشته از حرم کم شده . مطلّا کردن ساقه های گنبد و نصب کتیبه های آشنای آن و قصه ی کتیبه ی شیخ بهایی که امام اجازه ی نصب آن را نداد و ...
◊
11- افشاری ها
قصه ی ورود نادرشاه افشار به مشهد . پیروزی نادر بر افغان ها . انتقام نادر از افغانهایی که از هرات به مشهد حمله کرده و اهالی را قتل عام کرده بودند .صفه و ایوان علیشیر به دستور نادرشاه طلایی می شود و میشود ایوان طلا .
داستان بی بی مریم که شوهرش توسط افغان ها کشته شده و پسرش اسماعیل . اسماعیلی که وارد سپاه نادر شده و در موقعیتی جان نادر را نجات می دهد و از شاه افشار هم وزن خودش طلا گرفت و با آن سقاخانه ی حرم را طلا کرد و شد سقاخونه ی اسمال طلا
داستان کور شدن پسر نادر و داستان زندگی شاهرخ که به جرم بودن از تبار نادر کور شده بود و نذر شاهرخ برای رهایی اش و ساخت ضریح فولادی مرصع و ...
◊
12- قاجاری ها
داستان ورود آقامحمدخان به مشهد و ریختن سرب داغ بر سر شاهرخ نوه ی نادر. کور کردن و بریدن زبان پسر ظالم شاهرخ به انتقام کشته شدن جدشان فتحعلی خان
داستان فریزر عکاس انگلیسی و مسلمان شدنش به عشق ورود به داخل حرم .
قصه ی پر غصه ی شکستهای متوالی شاه قاجار از روسها و جدا شدن سرزمینهای شمالی ایران و ننگنامه های ترکمانچای و گلستان .
داستان مرگ مشکوک عباس میرزا و پزشک انگلیسی اش کوماک و دفن او در ورودی مسجد گوهرشاد .
قصه ی کندن طلاکوب های درب پایین پای ضریح و غارت جواهرات و قندیلهای حرم به دستور سالار خان پسر دایی محمدشاه و حاکم مشهد .
مجازات سالار توسط حسام السلطنه و برگرداندن طلاها و دستور ناصرالدین شاه به بازسازی
داستان محمدصادق میرزا کاشی کار حرم و سفر اجباری اش به تهران و دربار ناصرالدین شاه و فلک شدنش و دستور ناصرالدین شاه به او برای انجام دادن کاری کارستان و بی سابقه در حرم تا خاطره ی رفتار اجدادش به فراموشی سپرده شود. داستان آیینه کاری حرم و خواب محمدصادق میرزا
اهدای چلچراغ مفرغی هدیه ی مسیو ناتال فرانسوی به ناصرالدین شاه به حرم توسط شاه قاجار . نصب ساعت در زمان مظفرالدن شاه مقابل ایوان نقاره خانه و ...
.
.
.
و حیف که همین جا کتاب و قصه هایش تمام می شود .
پ ن: با همه ی زیبایی کتاب ، انتظارم بیشتر از این بود
فخری
