یه رسمی تو آموزش و پرورش هست به اسم "مستندسازی"! که این روزها مهمترین ابزار "طرح تعالی" هست که تو مدارس ما اجرا میشه! که از بدِ روزگار و لق بودن پایه های آموزش و پرورش، شده از اساسی ترین و اصولی ترین رسوم آ.پ ، طوری که اگه انجامش ندی نصف عمرت که نه! کل عمر معلمیت بر فناست!
اما مستندسازی چیه؟(زیره به کرمان بردن هم خالی از لطف نیست ها! مخصوصا مایی که اصولا مرغ همسایه برامون غازه! و نازه!)
یعنی هر کار می کنی باید ازش عکس و فیلم تهیه کنی ! اینقدر این کار مهمه که گاهی تهیه ی عکس و فیلم، از خود موضوع مورد نظر مهمتر میشه تا جایی که گاهی مجبور میشی یه چیز موهوم و فعالیتی که انجام نمی گیره رو هم مستند کنی! (کارایی می کنیم ما که به عقل جن هم نمی رسه!!!)
چطور؟
مثلا شما معاون پرورشی مدرسه ات هستی . فرمالیته و صوری یه گوشه ی سالن مدرسه رو مناسب با مناسبت مورد نظر تزئین می کنی و ازش فیلم و چندتا عکس میگیری! هر چند اگه هیچ اعتقاد و علاقه ای هم به اون مسئله و مناسبت نداشته باشی! مهم سی دی ای هست که پر میشه!
چند تا دانش آموز میاری چندتا نقاشی با موضوع مورد نظر بکشند و ازشون فیلم و عکس می گیری ! (یا نه! اصلا چه کاریه؟ چندتا از اولیای بی کار مدرسه که معمولا تو مدرسه پلاسند رو دعوت میکنی بشینند و چند تا نقاشی خوب بکشند و رنگ کنند و بعد به اسم نقاشی بچه ها ازشون عکس می گیری! ) لازم نیست همه ی بچه های مدرسه رو درگیر اون موضوع کنی . همین که یه گروهی این کار رو انجام بدن و شما ازشون فیلم و عکس بگیری کفایت می کنه !!! چه معنی داره همه ی بچه ها درباره ی دفاع مقدس و دهه ی فجر و عاشورا و هفته ی کتابخوانی و هفته ی بهداشت و تربیت بدنی و ... بدونن؟ والا!
یا معلم کلاس هستی و با چند نفر از بچه ها هماهنگ می کنی تا فعالیت مورد نظر شما رو انجام بدن و شما فعالیت اونها رو ثبت می کنید ! اینکه آیا این فعالیت واقعا انجام گرفته یا اصلا در شرایط عادی کلاس قابلیت اجرا داره یا نه ، اصـــــــــــلا مهم نیست! (معلم نمونه ای سراغ دارم که یک ماه همه ی کارهای کلاسش تقریبا تعطیل بود برای تمرین یه ایده و طرح که برای استان یا نمیدونم کجا باید ارسال می شد. الکی نیست ... پای معلم نمونه ی کشوری شدن درمیون بود!!!!)
***
یه جورایی همه چی انگار داره فرمالیته میشه . فکر کن تو یه عکس بزرگ سیاه و سفید ، تنها یه بخش کوچیکیش رنگیه ! همون بخشی که میخواهیم چشمها فقط اونجا رو ببینند!
***
هدف اولیه و اصلی مستند سازی احتمالا خیلی خوب بوده یا بهتره بگم احتمالا می شد از این مستندساهزی استفاده ی خوبی هم کرد! بالاخره هر معلمی حتما چند تا کار ابتکاری و خلاقانه داره که با تهیه ی فیلم و عکس از اون کارها بشه اون تجربه ی باارزش رو به بقیه انتقال داد . اما ...
هدف اصلی گم شد و مستندسازی وسیله ای شد برای ارزشگذاری بر فعالیت من معلم و معاون و مدیر و .... . هر چه مستندسازی پر بارتر و خوش آب و رنگتر ، اون مدیر و معاون و معلم و ... بهتر و نمونه تر ! (کاش حداقل این تجربیات در دسترس همه قرار می گرفت تا وسیله ای برای تعالی[!]واقعی کلاس و مدرسه میشد!)
باورتون میشه تو اینهمه سالی که من معلمم تا حالا هیچ مسئولی تو کلاسم ندیدم؟ هیچ کس نیومده بگه تو کلاس چه کار می کنی؟ اصلا چیزی به بچه ها یاد میدی یا الکی کارنامه رو سیاه می کنی و بچه ها باسواد و بی سواد میرن پایه ی بالاتر؟! البته منظورم از "کس" کسیه که کاربلد باشه و فقط برای دیدن دفتر کلاس و نتایج میرزابنویسی نیومده باشه ! که از این نمونه های بی خیر و بی خبر و پرت از حوزه و موضوع مورد بازدید ، هر از گاهی کسی پیدا میشه و بدون دیدن خود ما و کلاس و دانش آموزانمون، توی دفتر مدرسه میشینه و دفاتر بی خاصیت کلاس ها رو می برند خدمتشون ! ایشون هم برای خالی نبودن عریضه چندتا ایراد بنی اسرائیلی میگیره و میره ... بگذریم!
◇◇◇
چند وقت پیش یه عروسی دعوت بودیم . عروس و داماد هر دو معلم .
جالب بود که مراسم عروسی شون به نظرم خیلی به این "مستندسازی "شبیه بود !
حنا و پخش شگونی که معمولا عروس و داماد تو سالن می چرخونند ، به دو سه نفر نزدیک جایگاه توسط عروس و داماد داده و فیلمبرداری شد، فیلم قطع و بقیه ی حناها معلوم نشد چی شد؟!
کیک عروسی رو فقط جلوی دوربین بریدند و به دو سه نفر کناریشون کیک رو دادند و فیلم قطع ؛ کیک بیرون !
(من هم که عااااااشق کیک و شیرینی خامه ای! موندم پس این کیک رو کی می خواد بخوره!)
این دو نمونه رو که خیلی تابلو بود من دیدم بقیه ی هنرنمایی ها رو مشاهده نکردم ! ولی جالب بود که هر دو با اینکه تازه معلم شدن ولی "مستندسازی" رو خوب یاد گرفته بودن !
میگم که مستندسازی اصلی اساسی تو آموزش و پرورشه!
****
فکر می کنم زندگی هامون هم شده ظاهرسازی و عکس و فیلم گرفتن برای نشون دادن به مردم .
متأسفانه زندگی هامون ، سفرهامون، گعده های دوستانه مون و ... خلاصه شدن تو فیلم و عکس. و لذّت بردن از این موقعیت های عزیز ، زیر سایه ی اهمیت عکس گرفتن داره جایگاه خودش رو از دست میده .
به همه چی از دریچه ی دوربین نگاه می کنیم و لذت دیدن و حس کردن بدون واسطه را داریم فراموش می کنیم .
انگار خاطره ها و خاطره شدن ها برامون عزیزترند از واقعیت !
و اینکه "من" از همه چی مهمتر شده ! هیچ چی بیرون از "من" ارزش دیدن نداره . همینه که تو سفرهامون بیشتر از دیدن اون مکان ، حضور"من" رو تو اونجا ثبت می کنیم . تو رستوران و کافی شاپ مهم حضور"من" تو اونجاست و تو جمع شدن های دوستانه مهم وجود"من" تو اون جَمعه و ...
زندگی برای هیچ!
...
پ ن:
شاید برای اینه که قسمتهای پنهان زندگی مون واقعا اینقدر بی ارزشه که با بزرگنمایی و جلا دادن بعضی قسمتهای کم ارزش ، می خواهیم حواس خودمون و دیگران رو از دیدن واقعیت ها پرت کنیم!!!
